Çewlika Ajalan
Derbarê pêşangehê de
Baxçeyê me yê taybet ê ajalan komeke hilbijartî ji peykerên ajalan pêşkêş dike, hemû ji heriya sorkirî hatine çêkirin.
Ev peyker ajalên curbecur û jîngeha ku mirov di navbera 4000 û 3000 sal berê tê de jiyaye gewde dike. Di nav peykeran de ajalên kovî mîna şêr û ajalên kedîkirî ku ji bo xwediyên xwe dixebitin hene:
Kûçik ji bo ku piştgiriyê bidin şivanan, çavdêriya keriyan bikin û bi ajalên êrîşkar re şer bikin, dest ji wan nedibû. Divabû dewar, ga û ker barên giran bikişînin û hilgirin. Lê deve di çolê de gelekî dûr diçûn û hespên pirxizmet dikaribûn gelek karan pêk bînin.
Mîh, bizin û balinde Pez, bizin û çûk di peydakirina goşt, hêk, hirî, çerm, per û gelek tiştên din de roleke girîng dileyizin û hemû beşên van ajalan ji bo mirovan bi sûd têne bikaranîn.
Piraniya bermahiyên balindeyan ên ku di xepartinên li bajarê Reqayê de hatine dîtin, yên mirîşk û kevokan in, lê em dikarin hin balindeyên dirinde mîna eyloyên girîfon û heta deveçûkan jî bibînin.
Tu armanceka zelal a hebûna van peykerên ji heriyê nehatiye destnîşankirin, dibe ku ji bo dilxweşkirina zarokan an wekî amûrên muzîkê yên hêsan mîna amûra fîkandinê ya bi rengê balinde (wêne jimar 106). Dibe ku hinekan ew di warê olî de li şûna merasîmên qurbaniyên ajalên rastîn bo mirovên belengaz ku îmkanên wan tune bûn ajalên rastîn bikin qurbanî.
